Dlaczego rok 536 był najgorszym rokiem w historii?

Ludzkość ledwie zaczęła łapać oddech, gdy nadeszła kolejna tragedia: dżuma dymienicza, znana jako dżuma Justyniana, uderzyła w 541 r. Ta epidemia unicestwiła od jednej czwartej do połowy populacji w niektórych regionach, co przyspieszyło upadek Cesarstwa Bizantyjskiego. Ten podwójny cios losu – głód, a następnie pandemia – na stałe zakorzeniły VI wiek w pamięci jako okres głębokiego nieszczęścia.

Poszukiwanie winowajcy: wulkany wkraczają na scenę

Roztopiona lawa wydobywa się z pęknięcia na obrzeżach wioski rybackiej Grindavik w południowo-zachodniej Islandii, 1 kwietnia 2025 r. Islandzkie Biuro Meteorologiczne (IMO) poinformowało, że „w kraterze Sundhnuksgigar Crater Row” na północ od wioski rybackiej Grindavik, która została ewakuowana we wtorek po tym, jak lawa zaczęła wydostawać się z erupcji wulkanu, ósmej, która uderzyła w ten region od końca 2023 r. (Zdjęcie: Ael Kermarec / AFP)

Przez stulecia zagadką pozostawało: skąd wzięła się ta śmiercionośna mgła? Dzięki postępom współczesnej nauki badaczom takim jak Michael McCormick i Paul Mayewski udało się w końcu odkryć tę tajemnicę. Analizując rdzeń lodowy pobrany ze szwajcarskiego lodowca — prawdziwą kapsułę czasu dla atmosfery — naukowcy odkryli, że wybuch wulkanu na Islandii w 536 r. uwolnił do atmosfery ogromne ilości popiołu.

Wyobraź sobie wulkan wyrzucający gigantyczną czarną chmurę, która jest w stanie zasłonić światło dzienne w całej Europie! Ponadto dwie inne erupcje, mające miejsce w latach 540 i 547, pogorszyły sytuację i doprowadziły gospodarkę do recesji, która trwała ponad stulecie.

Powolne odrodzenie uchwycone w lodzie
Jednak nie wszystko jest wiecznie ciemne. Około 640 r. n.e. naukowcy wykryli wzrost stężenia ołowiu w rdzeniach lodowych, co było oznaką stopniowego odradzania się wydobycia srebra – siły napędowej handlu i przemysłu. To trochę jak oglądanie pierwszych rozkwitających kwiatów po niekończącej się zimie.