Twoje ciało wie, kiedy śmierć jest bliska – a wszystko zaczyna się od nosa

Według badania z 2018 roku opublikowanego w czasopiśmie Frontiers in Psychology, podobnie jak zwierzęta, jesteśmy bardzo wrażliwi na pewne zapachy związane z rozkładem organicznym. Po ekspozycji na te specyficzne związki chemiczne (takie jak kadaweryna czy putrescyna), u ludzi, którzy brali udział w badaniu, zaobserwowano zwiększoną czujność, niepokój, a nawet stres… bez świadomego identyfikowania źródła tej reakcji.

Ciało jednak już zrozumiało: zagrożenie, nawet niewidzialne, było blisko. Ta reakcja jest w rzeczywistości głęboko zakorzenionym mechanizmem obronnym, który ma na celu unikanie potencjalnie szkodliwych środowisk.

Czy potrafimy przeczuć nasz własny koniec?

To pytanie graniczące z tajemnicą, a jednak coraz bardziej intryguje pracowników służby zdrowia. Na oddziałach opieki paliatywnej wiele pielęgniarek mówi o momentach „terminalnej jasności”: nagłej, niekiedy wzruszającej jasności umysłu u osób u kresu życia. O ostatniej chwili świadomości przed ostatecznym odejściem.

Niektóre teorie sugerują, że ten nagły przypływ jasności umysłu może być powiązany z ostatecznym impulsem sensorycznym w mózgu. W szczególności zmysł węchu wykrywałby mikrochemiczne zmiany w organizmie… i ostrzegał mózg przed zbliżającym się wstrząsem.

Subtelny, ale bardzo realny sygnał alarmowy

Bez naszej świadomej uwagi nasze ciało może wykrywać pierwsze oznaki końca. Nie dramatycznie, ale jako delikatne przejście, odczuwane przez zmysły, zanim zdążymy je wyrazić. Nieznaczna zmiana w powietrzu, inne doznania na skórze, zapach trudny do opisania… i nasz umysł przechodzi w stan refleksji, wyciszenia, a czasem wręcz akceptacji.

Nasz węch wiele o nas mówi. Wyczuwa zmiany, przywołuje wspomnienia… a może i pożegnania.